Phi Điệp vẻ đẹp của một loài lan quý, Nguồn: Báo Phú Thọ ngày 22/6/2018.
Trồng và chăm sóc hoa lan từ lâu đã là một thú chơi tao nhã, bởi đây là loài hoa mang vẻ đẹp nhẹ nhàng, tinh khiết, tạo nên những khoảng lặng của tâm hồn, nhất là những người yêu hoa. Trong nhiều loài lan quý, dòng đột biến được đông đảo người chơi yêu thích, mong muốn sở hữu, chăm sóc để thưởng lãm là loài lan phi điệp năm cánh trắng Phú Thọ.
– Theo một số người chơi lan lâu năm, cây lan phi điệp 5 cánh trắng đầu tiên ở Phú Thọ được mọc tự nhiên ở cây đa khu đình, chùa xã Cổ Tiết huyện Tam Nông (nay thuộc khu 5, xã Cổ Tiết). Cây ở khu thờ tự linh thiêng, tuy hàng năm có hoa rất đẹp nhưng dân làng không ai dám lấy về trồng, bà con thường đến ngắm hoa và gọi là “cây cơm chùa”. Cuối năm 1972 do chiến tranh, đoàn xiếc Trung ương sơ tán về xã Cổ Tiết. Thấy hoa lan trắng rất đẹp mắt, anh em trong đoàn xiếc lấy về trồng ở các hộ mình ở trọ. Từ đó đến nay, cây lan phi điệp 5 cánh trắng ngày càng được nhân rộng, đón nhận tình yêu của rất nhiều người chơi lan.
– Ông Mai Tiến Thiện ở khu 12, xã Cổ Tiết, huyện Tam Nông – người đã có gần 30 năm trồng và chăm sóc hoa lan cũng như nhiều năm gắn bó với loài hoa phi điệp 5 cánh trắng cho biết: Nếu được trồng và chăm sóc tốt, cây lan phi điệp 5 cánh trắng có thể dài đến 1,6m thậm chí hơn 2m, thân to bằng ngón tay đeo nhẫn của người lớn. Trồng ở nơi có đủ ánh sáng, lá cây có ánh vàng mỡ gà óng ả, còn trồng trong bóng râm cây sẽ xanh hơn. Là dòng đột biến nên khi mầm non mới nhú hoặc lên ki, cổ lá và đầu chóp lá có phớt tím sau xanh, sạch dần, thân đốt có tia trắng trong và sâu. Trong quá trình phát triển, năm đầu tiên lá cây có hình lá tre, sang đến năm thứ ba, 4 cặp lá đầu tiên sẽ có bản to, tròn như lá mít, các cặp lá tiếp theo tiếp tục phát triển hình lá tre. Tuy nhiên, với một số cây cũng có thể có biến thể, không giống như cây gốc ban đầu,…
– Ngoài những đặc điểm về thân, lá, đặc điểm nổi bật nhất của cây phi điệp 5 cánh trắng chính là mặt bông hoa. Theo đó, khuôn bông có vẻ đẹp hài hoà, cánh đỉnh cao, vươn thẳng, đầu cánh hơi cong, hai cánh vai ngang, xếp đều nhau. Bên trong, môi hoa có hình tim, có nhung tuyết ở bờ môi và hai mắt nổi rõ màu tím. Khác với các loại phi điệp thông thường các cánh hoa có màu tím, năm cánh của loại phi điệp này có màu trắng, trong như ngọc. Đặc biệt, sau khi nở từ 3 – 5 tiếng, hoa lan toả mùi hương rất quyến rũ, dễ chịu, thoang thoảng nhưng bay xa và có thể lôi kéo lòng người,…
– Anh Vi Hồng Trọng – Chủ vườn lan sinh viên, nơi đang trồng, chăm sóc nhiều loại lan quý trong Khu di tích lịch sử Đền Hùng cho biết: Lan phi điệp dòng hoàng thảo được trồng khá phổ biến ở các nước Đông Nam Á như: Thái Lan, Lào, Việt Nam, Cumpuchia… với mặt hoa đa dạng và phong phú. Trong đó có nhiều loại phi điệp đột biến gien rất quý hiếm như: Phi điệp 5 cánh trắng kim, 5 cánh trắng bướm đại ngàn, 5 cánh trắng Hòa bình, 5 cánh trắng Hải Dương, 5 cánh trắng Củ Chi và phi điệp 5 cánh trắng Phú Thọ… Trong đó, phi điệp 5 cánh trắng Phú Thọ được nhiều người chơi lan ưa chuộng không chỉ bởi khuôn bông đẹp, cây sai hoa mà đây còn là cây dễ ra hoa cũng như chăm sóc, phù hợp với nhiều loại khí hậu, vùng miền,…
– Hiện nay, từ những cây giống ban đầu, cây lan phi điệp năm cánh trắng đã được đông đảo người chơi lan trong cả nước biết đến, yêu thích. Đặc biệt, khi về vùng đất mới cây đều phát triển tốt, thậm chí có những biến thể đẹp hơn cây gốc. Do là loài lan quý hiếm nên phi điệp năm cánh trắng có giá trị kinh tế khá cao, một số người chơi thường cắt ki hoặc chia nhỏ các giò phi điệp để thuận tiện cho việc trao đổi, mua bán. Tại buổi triển lãm lan gần đây tại thành phố Việt Trì, qua trao đổi được biết có giò lan phi điệp 5 cánh trắng trị giá hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, trước vẻ đẹp độc đáo của loài hoa này, nhiều người chơi lan vẫn quyết định giữ cho mình những giò phi điệp lâu năm để chăm sóc, không bán hay tách giò dù được trả giá cao. Và chính tình yêu của những người chơi đã giúp cây lan năm cánh trắng Phú Thọ ngày càng phát triển, xanh tươi, rực rỡ và vươn xa đến mọi miền tổ quốc,…